Sağlıklı bir beslenmede proteinlerin, karbonhidratların, yağların ve vitaminlerin bulunması gerekir.
“Dengeli ve sağlıklı beslenme için” Vitaminler insan yaşamının devamlılığı için gerekli vazgeçilmez maddelerdir.Her şeyde olduğu gibi vitaminlerinde aşırı tüketimi organizmaya yarar yerine zarar verir.
İnsan vücudunu mikroplara karşı korur.Karaciğerin iyi çalışmasını sağlar.A vitamini yumurta sarısı, dana ciğeri, havuç, ıspanak, süt, tereyağı, balık yağı, şeftali, muz, erik ve maydanozda bulunur.A vitmini eksikliğinde; alerji, enfeksiyonlar, ciltte kuruma, göz yanması, gece körlüğü, nasr, deride sertleşme, sivilce, büyümede yavaşlama görülür.
Günlük A vitamini ihtiyacı 2-3 gramdır.Günde yarım litre süt içerek A vitamini ihtiyacınızı gidermiş olursunuz.A vitamini fazla alındığında karaciğer, akciğer ve böbreklerde depo edilip ihtiyaç halinde kullanılırlar.
Kırk çeşit B vitamini vardır.B vitamini vücutta depo edilmez günlük olarak alınması gerekir.
B1 vitamini sinir sisteminin çalışması için gereklidir. Eksikliğinde iştahsızlık, kalp şikayetleri, sinir rahatsızlıkları, el ve ayakta şişlik, terleme, uykusuzluk, iştahsızlık, kusma, kabızlık, mide ve bağırsak zafiyeti görülür. B1 vitamini en çok kepekli çavdar ekmeği, fasulye, bezelye, bira mayası ve yer fıstığında bulunur.
B2 vitamini vücutta nefes almayı sağlar ve metabolizmayı düzene sokar.Eksikliğinde vücutta büyüme işlevi sona erer.Özellikle hamile bayanların bu vitamini almaları önemlidir.Saç dökülmesi, hazımsızlık, sinir sistemi bozuklukları, cilt problemleri, göz bozukluğu eksikliğinde görülen en önemli sorunlardır.B2 vitaminini en çok sebze, meyve, yumurta, süt, lor, çökelek, et, balık, bira mayasında bulunur.
Yağ ve protein dengesini oluşturur.Hazmı kolaylaştırır.Eksikliğinde kansızlık, depresyon, yorgunluk, eklem iltihapları, baş dönmesi görülür.B6 vitamini en çok pirinç, et, marul ve erikte bulunur.
Kanda alyuvarlarının oluşumunu sağlar.Merkezi sinir sisteminin normal fonksiyonlarını yürütebilmesi için gereklidir.Eksikliğinde saçlarda kırılma, yorgunluk, ileri derecede kansızlıkve beyin yorgunluğu görülür.B12 vitamini balık, peynir, yumurta, sakatat, süt, karaciğer, bira mayasında bulunur.
C vitamini enfeksiyonlara karşı dayanıklılık sağlar, yaraların çabuk iyileşmesini sağlar, diş etlerinin kanamasını engeller, vücuda giren proteini değerlendirir.Soğuk algınlığı ve gripte yüksek oranda C vitamini alımı etkilidir.C vitamini turunçgiller, kivi, çilek, yeşil biber, asma yaprağı, domates, ıspanak, karnabahar, maydanoz, karadut,greyfurtta bulunur.
Eksikliğinde diş eti kanamaları, diş çürümesi, kansızlık, enfeksiyonlara karşı dayanıksızlık görülür.
D vitamini dişlerin ve kemiklerin içindeki iliğin sağlıklı olmasını sağlar.Kemik hastalıklarını özellikle raşitizmi önler.D vitamininin aşırı kullanımı organizmaya zarar verebilir.D vitamini yiyeceklerde az bulunur.Güneş ışınları deri ile temas edince vücutta bulunan D vitamini açığa çıkarır.D vitamini balık, balık yağı, süt, mantar, tereyağı, ve bira mayasında bulunur.
E Vitamini kan damarlarında biriken her türlü zararlı maddeleri yok eder, dolayısıyla kalp damar rahatsızlıklarını önlediği gibi kaslarıda kuvvetlendirir, kan dolaşımını düzenler, karaciğer rahatsızlıklarında vücudu korur, vücuda daha fazla oksijen girmesini sağlar, yaşlılığı geciktirir,sinir sağlığını korur.Eksikliğinde mide ve bağırsak rahatsızlıkları,saçlarda dökülme ve hamile bayanlarda düşükler meydana gelir.
E vitamini en çok ekmekte bulunur.Ayrıca yumurta, ayçekirdeği, çavdar, bezelye, marul,karadut ve pırasada bulunur.
F vitamini yağ, karbonhidrat ve protein üretiminde rol oynar.Eksikliğinde egzama ve deri enfeksiyonları görülür.F vitamini yer fıstığı, mısır ve buğdayda bulunur.
PP vitamini dolaşım, kolesterolün azalması, büyümesi ve cinsel hormonların üretiminde yeri vardır.Eksikliğinde mide bulantısı, depresyon, yorgunluk, iştahsızlık, deride kuruma ve kızarma meydana gelir.PP vitamini sardalye, tavuk, yer fıstığı, bira mayası ve deniz ürünlerinde bulunur.
İnsan vücudu %5 oranında minerallerden oluşur.Bol miktarda meyve ve sebze yiyerek mineral ihtiyacımızı karşılamış oluruz.
Hemoglobin dediğimiz kana kırmızı rengini veren maddeyi meydana getirir.Kana ihtiyacı olan, oksijen elde etmesine yardımcı olur.İnsan vücudundaki elektromanyetik akımları düzene sokar.Eksikliğinde kansızlık, halsizlik, hastalıklara kolay yakalanma görülür.İnsan vücudunun günlük 10 mg demire ihtiyacı vardır.Demir ihtiyacımızı pekmez, tahin, karaciğer, yağsız et, yumurta sarısı, turp,çavdar ve pırasadan sağlayabiliriz.
Kalsiyumla birlikte kemik yapımı için gereklidir.Sinirleri ve adaleleri kuvvetlendirir, beyin hücrelerini çalıştırır.Eksikliğinde kramp,sinir bozukluğu , uykusuzluk, diş çürümesi, verem, bayanlarda adet düzensizliği görülür.Fosfor tere, soya fasulyesi, havuç, peynir, süt, et, balık ve kabuklu salatalıkta bulunur.
Diş ve kemik yapımı için gereklidir.Vücutta asit baz dengesini sağlar, sinir sisteminin dengeli çalışmasını sağlar,yaralarda kanın pıhtılaşmasını sağlar, kemikleri kuvvetlendirir.Eksikliğinde uykusuzluk, sinir bozukluğu, diş çürümesi, kramp, bayanlarda adet düzensizliği görülür.Ispanak, kara lahana, marul, peynir, süt, ve pırasada bulunur.
Metabolizmayı düzenler, saçların büyümesini hızlandırır.
Karaciğerde alınan oksijeni dokulara taşır.
Diş çürümesini önler.
h5>İyot:
Troid fonksiyonunu düzene sokar, vücudu dinçleştirir.
Kan hücrelerinin oluşumunu regule eder.
İfrazat sistemlerini düzenleyen mineraldir.<
Kemiklerde ve hücrelerde bulunur.
Kemik hücreleri için önemlidir.
Kemik ve sinir inşası için gereklidir. Adalelerin elastikiyetini sağlar.
İnsan sağlığı için vazgeçilmez bir maddedir.Mide asidini meydana getirir.Dokuları düzene sokar, kan oluşumuna yardımcı olur.Eksiklğinde kramp, hazımsızlık, güneş ışınlarına karşı tahammülsüzlük olur.
Proteinler, büyümeyi, vücudun gelişmesini, vücut için gerekli olan enerjinin alınmasını sağlar.Proteinler dokuları onarırlar ve demiri içinde barındıran hemoglobini yükseltirler.Kanın pıhtılaşmasına yardımcı olurlar ve kandaki diğer zehirlerle savaşan antikorların oluşmasında etkin rol oynarlar.Kısacası proteinler vücudun yapı taşlarıdır.Vücutta yıpranan yerleri onarırlar.Protein miktarı düşük olan kişiler yorgun ve sinirli olurlar, hastalıklara daha kolay yakalanırlar.Sağlıklı bir insanın vücudunda bulunması gereken protein miktarı kilosu ile orantılıdır.50 kg ağırlığındaki bir bayanın günde en azından 50-54 gr protein alması gerekir.
Protein içeren besinlerin başında yumurta, balık,yağsız süt ve yoğurt, kümes hayvanları, kuru meyveler (badem,ceviz),kırmızı et,mercimek ve sakatat gelir.
“Dengeli ve sağlıklı beslenme için” Karbonhidratlar, vücudun kas hareketlerini, sindirim ve beynin çalışması için gerekli olan enerjiyi sağlar.Vücudun karbonhidratlara çok ihtiyacı vardır fakat ölçülü alınmaları gerekir. Fazla alınan karbonhidrat vücutta yakılamaz yağ olarak depolanır.Bu duruma pastalar, şekerlemeler ve şekerli hamurdan yapılan yiyecekler sebep olur.
Karbonhidratlar , en iyi rafine olmamış şeker, bal, tahıllar, kepekli unlar, taze meyve ve sebze sularında bulunur.50 kg ağırlığındaki bir bayanın karbonhidrat gereksinimi 40 gramdır.
Yağlar vücudumuzun deri altı tabakasını oluştururlar ve bizi soğuktan korurlar.Yağlar , proteinler ve karbonhidratlardan daha fazka kalori içerirler.Çok yavaş sindirilirler ve açlık hissini ortadan kaldırırlar.Hayvansal yağların fazla alınması kanda aşırı kolesterol oluşmasına, kalp damar hastalıklarına, aşırı şişmanlığa, atardamarların sertleşmesine ve bunların sonucunda dokuların sertleşmesine ve erken yaşlanmaya sebep olur.Bitkisel yağlar besin olarak daha çok tercih edilirler. Şişmanlatmazlar ve yağları depo etmezler, aksine organizmanın fazla yağ depolarını eritmede yardımcı olurlar.Sağlık ve cilt güzelliği için son derece gerekli olan ve esnekliği sağlayan, asit linoleik gibi doymamış yağ asitleri içerirler.En iyi yağlar ayçiçeği, mısırözü, çimlenmiş buğday, susam, yer fıstığı, zeytin gibi bitkilerden elde edilen bitkisel yağlar ve margarinlerdir.
Vücudumuzun iyi çalışması için, her gün enerji sağlayan besin maddelerinden alarak, yeterli ve dengeli beslenmeye ihtiyacı vardır.Eğer rejim yapmayı planlıyorsak mutlaka vücudumuzun dengesini bozmadan beslenmeliyiz.