Yapılan araştırmalara göre, ülkemizde gerçekleşen evliliklerin %20 si akraba evliliğidir. Tüm dünya üzerinde akraba evliliği gerçekleşmektedir. Özellikle Akdeniz’in batı kesimi ile Hindistan’ın güney kısımlarında akraba evlilikleri, Dünya ortalamasının çok üzerindedir. Akraba evliliklerinde genel neden, sosyal ve ekonomik durumlardır. Mesela, ailenin toprak veya mallarının bölünmesini istenmemesi, bu nedenlere bir örnek olarak gösterilebilir. Aileler bu nedenlerde bir nebze haklı olsalar da, ileride doğacak bebeklerin ve gelecek kuşakların sağlıkları açısından risklidir. Akraba evlilikleri, genetik bozukluklar veya kalıcı doğum kusurlarına yol açabilmektedir. Akraba evliliği ve olası sonuçlarını detaylı şekilde ele alalım.

Akraba evliliği dereceleri

Yapılan çalışmalar sonucunda Akraba evliliği, iki derecede ele alınır. Öncelikle akrabalığın anne veya baba tarafından gelmesi önemli değildir. Yani hem anne hem anne soyu önem arz etmektedir. 1. derece akraba evliliği, kardeş çocuklarının ( Amca, dayı-teyze-hala çocukları) evliliği sonucu; 2. derece akraba evlilikleri büyük anne veya büyük babaları kardeş olan kişilerin yaptığı evliliklerdir.

Akraba evlilikleri doğacak çocuk için ne gibi riskler oluşturur?

Akraba evliliği, düşük veya ölü doğum görülme ihtimalinin artmasına, doğacak çocuğun kalıcı doğum kusurları, bir çok kalıtımsal veya kronik hastalıklarla karşı karşıya gelmesine sebep olabilir. Peki bu riskler akraba evliliğinde neden daha fazla? Anlaşılır bir şekilde cevap verelim: Doğacak çocuk anne ve babanın özelliklerini çift olarak bulunan genler yardımıyla almaktadır. Canlılarda bulunan Gen çiftinin birinin hasarlı olması kusur olmasa da taşıyıcılık teşkil eder. Örneğin, anneden aktarılan bu gen çiftinin birisinde hasar olduğunu varsayalım, eğer babada bulunan aynı gen çiftinde herhangi bir kusur yoksa, doğacak çocuğun bu genden dolayı görülen hastalığa yakalanma ihtimali yoktur. Fakat baba adayınında aynı gen çiftinin birisinde kusur varsa, çocuğun hem anne hemde babadan bu kusurlu gen çiftlerinden birini alarak sonuçta genin tamamen kusurlu olma olasılığı vardır. Aynı soya mensup kişilerde aynı gende kusur olma ihtimali daha fazla olduğu için, doğacak çocukta hastalık görülme olasılığı oldukça yüksektir

Akraba evlilikleri sonucu görülmesi muhtemel bazı hastalıklar

Akraba evliliği yapan kişilerin hepsinin bebekleri hastalıklı olarak doğacak diye bir şey yoktur. Akraba evliliği doğan çocukların % 95′ i sağlıklıdır. Fakat % 5 küçümsenecek bir oran değildir. akraba evliliği sonucu dünyaya gelen çocuklarda görülmesi muhtemel sağlık problemleri ve hastalıkların bazıları şunlardır:

• • Fenilketonüri ( İleri derecede zeka geriliğine sebep olan bir hastalık)

• • Kistik fibroz (Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, ishal,beslenme bozukluğu ve pankreas yetmezliğiyle giden bir hastalıktır)

• Talasemi

Bununla birlikte diyabet, kanser, şizofreni, kalp damar hastalığı gibi yaşamın ilerleyen dönemlerinde açığa çıkan hastalıkların görülme oranı ile akraba evliliği arasında doğrudan bir ilişki gösterilmemiştir.

Akraba evliliği yapmış olanların bebek sahibi olmadan önce ve gebe kaldıktan sonra izlemesi gereken yollar

• Akraba evliliği yapan çiftler, 4 kuşak soy ağaçlarını çıkarıp, geçmişte herhangi bir kalıtımsal rahatsızlığın görülüp, görülmediği hakkında bilgi sahibi olmalılar. Eğer kalıtımsal bir kusurun varlığı saptanmışsa, uzmanlar tarafından risk hesabı yapılır.
• Gebelik es;nasında; ikili tarama ve üçlü tarama testleri, ultrason
• Doğumdan sonraki yenidoğan tarama testleri